Różne rodzaje wysiłku – różne diety dla młodych sportowców.

Osiąganie wysokich wyników w sportach wyczynowych jest związane z działaniem wielu czynników zarówno wewnętrznych takich jak genetycznie uwarunkowane predyspozycje każdego zawodnika jak i zewnętrznych, które można modyfikować w tym właśnie sposób odżywiania. Im wcześniej zaczniemy włączać właściwe źródła energii do diety naszych podopiecznych tym lepsze będą postępy w uprawianym sporcie.

Obecnie obserwuje się znaczny wzrost zainteresowania żywieniem oraz naturalnym wspomaganiem diety sportowców – dotyczy to również żywienia dzieci i młodzieży, która ma w przyszłości ustanawiać nowe rekordy. Aby umożliwić optymalny rozwój młodym sportowcom, rodzice oraz trenerzy i opiekunowie muszą być świadomi tego jak istotne jest stosowanie właściwej diety, która zapewnia optymalne warunki rozwoju.

W trakcie intensywnego wysiłku zwiększa się zapotrzebowanie na energię oraz składniki pokarmowe. Organizm, aby temu sprostać zwiększa tempo metabolizmu, czemu towarzyszy wzrost częstości skurczów serca i tempo wymiany gazowej. Pobór tlenu wzrasta od 10 nawet do 20 razy, a szybkość jego transportu w organizmie do mini fabryk energetycznych, jakimi są mitochondria wzrasta 100 – 200 razy. Ma to na celu wyprodukowanie potrzebnej w danym momencie energii – więc podaż substratów energetycznych w diecie musi być na właściwym poziomie. Rolę tych substratów pełnią głównie węglowodany i tłuszcze, ale także białko. Podaż odpowiednich ilości witamin oraz makro i mikroelementów również musi być zapewniona, ponieważ składniki te, mimo że nie wpływają bezpośrednio na generowanie energii w ustroju, pełnią rolę biokatalizatorów czyli ‘zapalników’ reakcji zachodzących w naszym organizmie między innymi istotnie regulując przemiany metaboliczne.
Człowiek jest jak „maszyna”, którą w sporcie wyczynowym bezustannie udoskonalmy. Aby wszystkie elementy tej maszyny funkcjonowały jak najlepiej konieczne jest dostarczenie jej odpowiedniego paliwa najwyższej jakości.

Właściwy sposób odżywiania, zbilansowany pod względem zawartości i jakości składników odżywczych powinien zapewnić zdolność do maksymalnego wysiłku oraz optymalnej koncentracji w trakcie treningów oraz zawodów, w stanie stresu oraz zmęczenia.

Na wysokim poziomie współzawodnictwa, wśród sportowców obciążonych rygorystycznym treningom fizycznym, zastosowanie odpowiedniej diety może być warunkiem decydującym o zwycięstwie lub przegranej.
Ogólne zasady żywienia w sporcie są podobne zarówno w odniesieniu do sportowców wyczynowych jak i rekreacyjnych, jednak w przypadku konkretnych dyscyplin sportowych oraz przynależności do sportowej elity wymagane jest położenie większego nacisku na postępowanie dietetyczne zwłaszcza w okresie zawodów.

Biorąc pod uwagę różnice w metabolizmie a także w wydatkach energetycznych oraz zapotrzebowaniu na różne składniki pokarmowe w poszczególnych dyscyplinach sportu logiczny jest fakt, że zapotrzebowanie pokarmowe przedstawicieli tych dyscyplin sportowych musi się różnić.

W różnych konkurencjach sportowych oczekuje się od organizmu przystosowania do różnych typów treningu. Aby zapewnić tę możliwość konieczne jest opracowanie strategii żywieniowej oraz diety o odpowiednim profilu – zbilansowanej indywidualnie do potrzeb organizmu rozwijającego się dziecka. To rolą opiekuna jest pokierować tak młodym zawodnikiem aby nic nie stało na przeszkodzie w realizacji jego sportowych aspiracji – a taką przeszkodę może stworzyć właśnie nieodpowiednia dieta, która z biegiem lat oddalać będzie perspektywę prawdziwych sukcesów.

Autor: Jagoda Podkowska – dietetyk i specjalista ds. suplementacji